Абарона правоў спажыўцоў

Парадак і этапы прад'яўлення спажыўцамі патрабаванняў прадаўцу,
калі прададзены тавар неналежнай якасці

Якія дзеяння спажыўца,
калі яму прададзены тавар неналежнай якасці?

Першапачаткова трэба звярнуцца да прадаўца, у якога быў набыты тавар. Не выключана магчымасць і таго, што прадавец (вырабляльнік) тавару даражыць сваёй рэпутацыяй, і ўсе вашы праблемы будуць вырашаны па вуснай заяве. Калі ж прадавец (вырабляльнік) не спяшаецца вырашыць ваш пытанне дабрэйшыя ўсё ўсе свае патрабаванні выкласці пісьмова ў выглядзе прэтэнзіі. Прэтэнзія павінна ўтрымліваць:

•        найменне арганізацыі, індывідуальнага прадпрымальніка, якім накіроўваецца прэтэнзія;
•        прозвішча, імя, імя па бацьку грамадзяніна, даныя аб месцы жыхарства;
•        пераказ сутнасці прэтэнзіі (калі, дзе і што было вамі набыта; па якой кошту; чым вы гэта можаце пацвердзіць; недахопы тавару);
•        патрабаванні, якія прад'яўляюцца прадаўцу (вырабляльніку). Згодна артыкулу 19 Закона Рэспублікі Беларусь «Аб абароне праў спажыўцоў» (далей - Закон) спажывец, якому прададзены тавар неналежнай якасці, калі яго недахопы не былі агавораны прадаўцом, мець права па сваім выбары патрэбаваць: замены недабраякаснага тавару таварам належнай якасці; суразмернага змяншэння пакупнога кошту тавару; бясплатнага рамонту, пакрыцця выдаткаў па рамонце; звароту грошаў за няякасны тавар. Спажывец сам выбірае патрабаванне, якое ён мець права прад'явіць прадаўцу (вырабляльніку). Акрамя таго, згодна Закону спажывец мець права патрэбаваць пакрыцці страт, прычыненых з прычыны продажу тавару неналежнай якасці;
•        дата, подпіс.

Як правільна ўручыць прэтэнзію прадаўцу (вырабляльніку)?

Можна адправіць прэтэнзію па пошце заказным лістом або з паведамленнем аб уручэнні на юрыдычны адрас прадаўца (вырабляльніка). Для гэтага трэба дакладна ведаць найменне той арганізацыі, у якой спажывец набыў тавар неналежнай якасці, і яе юрыдычны адрас. Юрыдычны адрас арганізацыі можа супадаць з адрасам магазіна або філіяла прадаўца (вырабляльніка) тавару. Некаторыя гандлёвыя прадпрыемствы прадаўца (вырабляльніка) тавару маюць некалькі магазінаў, аднак юрыдычны адрас у іх адзін.

Прэтэнзію спажывец таксама можа пакінуць у кнізе заўваг і прапаноў, якая павінна знаходзіцца ў кожным гандлёвым аб'екце.
Пажадана мець копію прэтэнзіі на той выпадак, калі прадавец (вырабляльнік) не забяспечыць патрабавання спажыўца, або забяспечыць яе часткова. Копія прэтэнзіі, а таксама дакументы, якія пацвярджаюць факт атрымання прадаўцом (вырабляльнікам) прэтэнзіі, спатрэбяцца пры звароце ў суд.

Якія тэрміны разгляду прэтэнзіі прадаўцом (вырабляльнікам)?

Законам вызначаны тэрміны задавальнення асобных патрабаванняў спажыўца. Таму звярніце ўвага на тэрміны разгляду вашай прэтэнзіі прадаўцом (вырабляльнікам).

Якія дзеяння спажыўца
ў выпадку, калі прэтэнзія да прадаўца (вырабляльніка) засталася без
разгляду або вынікі яе разгляду не
задавальняюць спажыўца?

Згодна Закону спажыўцы маюць права на дзяржаўную і грамадскую абарону сваіх інтарэсаў.

Абарона праў спажыўцоў у Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляецца ў дасудовым і судовым парадку.

У дасудовым парадку спажывец можа звярнуцца для абароны сваіх праў са зваротам у дзяржаўныя органы або грамадскія аб'яднанні.

Дзяржаўную абарону праў спажыўца і кантроль за прытрымліваннем заканадаўства аб абароне праў спажыўцоў ажыццяўляюць у граніцах сваёй кампетэнцыі ўпаўнаважаныя дзяржаўныя органы.

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 15 кастрычніка 2007 г. №498 «Аб дадатковых мерах па рабоце са зваротамі грамадзян і юрыдычных асоб» (уступіць у законную сілу з 18.01.2008) звароту (прапановы, заявы, скаргі) грамадзян незалежна ад таго, у якой дзяржаўны орган або іншую арганізацыю яны паступілі, першапачаткова падлягаюць разгляду па сутнасці ў адпаведнасці з кампетэнцыяй у мясцовых выканаўчых і распарадчых органах якія ажыццяўляюць сваю дзейнасць і размешчаных у граніцах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой узніклі пытанні, выкладзеныя ў зваротах.

У структуры кожнага аблвыканкама, Мінскага гарвыканкама, кожнага мясцовага выканаўчага і распарадчага органа маюцца ўпаўнаважаныя па абароне праў спажыўцоў, якія ў мэтах абароны праў спажыўцоў абавязаны:

•        разглядаць заявы, звароты і скаргі спажыўцоў у адпаведнасці з заканадаўствам;
•        арганізоўваць растлумачэнне заканадаўства і аказваць юрыдычную дапамогу насельніцтву па пытаннях абароны праў спажыўца;
•        звяртацца ў суд з іскам аб абароне праў спажыўца;
•        ажыццяўляць іншыя функцыі па абароне праў спажыўцоў, прадугледжаныя заканадаўствам.

Якая каардынуе роля ў дадзенай сферы адведзена Міністэрству антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь.

Якія дзеяння спажыўца,
калі ў дасудовым парадку не ўдалося вырашыць
канфліктную сітуацыю з прадаўцом?

У выпадку, калі канфліктная сітуацыя паміж спажыўцом і прадаўцом не вырашана ў дасудовым парадку, спажывец мае права звярнуцца з іскам аб абароне сваіх праў у суд па месцы жыхарства або знаходжання істца або адказчыка; выкананні дагавора або прычынення шкоды (па выбару спажыўца).

Згодна Закону спажыўцы вызваляюцца ад выплаты дзяржаўнай пошліны па ісках, звязаных з парушэннем іх праў.
У выпадку звароту ў суд спажывец, абараняючы свае правы, будзе сутыкацца толькі з грамадзянскім працэсам. Пры звароце ў суд спажывец выступае ў ролі істца, а вінаваты бок (вырабляльнік, выканаўца, прадавец) - у ролі адказчыка. Мэта суда заключаецца ў канчатковага вырашэння спрэчкі паміж бакамі, вызначэнні іх праў і абавязкаў.

Для абароны сваіх інтарэсаў у судзе спажывец можа звярнуцца:

•        у мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы, якія ў адпаведнасці з артыкулам 42 Закона абавязаны звяртацца ў суд з іскам аб абароне праў спажыўца;
•        у грамадскія аб'яднанні спажыўцоў;
•        у юрыдычную кансультацыю з мэтай аказання дапамогі адвакатам у стварэнні іскавы заява і прадстаўленні інтарэсаў спажыўца ў судзе;
•        самастойна прадстаўляць свае інтарэсы.

ІНФАРМАЦЫЯ
аб упаўнаважанай па абароне праў спажыўцоў
ва Ушацкім раёне
211524, вул. Ленінская, 12 г.п. Ушачы Віцебскай вобласці,
будынак раённага выканаўчага камітэта кааб № 90 (4-й паверх)